પિતૃ અમાવસ્યાના દિવસે,જાણીતા-અજાણ્યા પૂર્વજો અને જેમના તારીખ જાણી શકાતા નથી તેવા પૂર્વજોને પ્રસાદ આપવામાં આવે છે.આજ રોજ પિતૃ અમાવસ્યા છે.પિતૃ અમાવસ્યાના દિવસે, જાણીતા-અજાણ્યા પૂર્વજો અને જેમના તારીખ જાણી શકાતા નથી તેવા પૂર્વજોને પ્રસાદ આપવામાં આવે છે.અમાવસ્યા પર કરવામાં આવતો શ્રાદ્ધ પરિવારના તમામ પૂર્વજોના આત્માની તૃપ્તિ માટે આ દિવસનું મહત્વ રહેલું છે .
અશ્વિન મહિનાનો કૃષ્ણ પક્ષ પૂર્વજો સાથે સંબંધિત છે.આ મહિનાની અમાવસ્યાને પિતૃ અમાવસ્યા અથવા પિતુ વિસર્જન અમાવસ્યા કહેવામાં આવે છે.આ દિવસે પિતૃ પક્ષ દરમિયાન પૃથ્વી પર આવેલા પૂર્વજોને યાદ કરીને વિદાય આપવામાં આવે છે.જો પિતૃ પક્ષ દરમિયાન પૂર્વજોનું સ્મરણ ન થાય તો માત્ર અમાવસ્યાના દિવસે જ તેમને યાદ કરીને તેમને દાન આપવું,બ્રાહ્મણો અને ગરીબોને ભોજન કરાવવું આમ કરવાથી પૂર્વજોને શાંતિ આપે છે.પિતૃ અમાવસ્યાના દિવસે શ્રાદ્ધ પક્ષ પૂર્ણ થાય છે.જે પૂર્વજોના મૃત્યુની તારીખ જાણી શકાતી નથી,તેમનું શ્રાદ્ધ અમાવસ્યા પર કરી શકાય છે.આ દિવસે શ્રાદ્ધ કરવામાં કરેલી ભૂલ અથવા કોઈ કારણસર શ્રાદ્ધ છોડવાથી પણ યોગ્યતા મળે છે.તેથી જ અમાવસ્યાને સર્વ પિતુ મોક્ષ અમાવસ્યા પણ કહેવામાં આવે છે. પિતૃ અમાવસ્યા મંગળવારે સાંજે 7:05 થી શરૂ થઈ હતી,જે બુધવારે સાંજે 4:34 સુધી રહેશે.અમાવસ્યા બપોરે આવે છે,તેથી બપોરે પૂર્વજો માટે શ્રાદ્ધ કરવું વધુ સારું છે.
પિતૃ અમાવસ્યામાં દાનનું મહત્વ :-
પિતુ અમાવસ્યાના દિવસે દાનનું પ્રતિકૂળ ફળ પ્રાપ્ત થાય છે.આ દિવસે રાહુના અવરોધમાંથી મુક્તિ મેળવી શકાય છે.
પિતૃ પક્ષ દરમિયાન જેઓ પૂર્વજોની તર્પણ કે શ્રાદ્ધ નથી કરતા તેમને પિતૃ દોષનો સામનો કરવો પડે છે.પૂર્વજોની આત્માની શાંતિ માટે તર્પણ અને શ્રાદ્ધ વિધિ મહત્વપૂર્ણ છે.પિતૃ પક્ષ એ પૂર્વજો પ્રત્યેનું ઋણ ઉતારવા માટે આગ્રામાં પિતુ અમાવસ્યાના પ્રસંગે,લોકો સ્નાન અને ધ્યાન દ્વારા દાન પણ કરવામાં આવે છે.
પિતૃ અમાવસ્યાના દિવસે સવારે સ્નાન કરીને દક્ષિણ દિશા તરફ મુખ કરીને બેસો.ત્યારબાદ પાણીમાં કાળા તલ અને સફેદ ફૂલ નાખીને પૂર્વજોને તર્પણ અર્પણ કરો.આ પછી તમારા હાથ આકાશ તરફ ઉભા કરો અને તમામ પૂર્વજોને નમન કરો.આ સમય દરમિયાન તમે ધ્યાન પણ કરી શકો છો કે હું તમારા બધા પૂર્વજોને મારા શબ્દોથી સંતુષ્ટ કરું છું.તમે બધા સંતુષ્ટ રહો.પછી બ્રાહ્મણને ખવડાવો અને ભોજનનો થોડો ભાગ કાગડો, કૂતરો વગેરેને આપો અને સાંજે ઘરની બહાર દીવો પ્રગટાવો અને પૂર્વજોને ખુશીથી વિદાય આપો.
